هواساز

در سیستم های تهویه مطبوع، از دستگاه های کنترل هوا یا واحد های انتقال هوا (AHU) برای گردش هوای مطبوع در یک فضا استفاده می گردد. به زبان ساده، کنترل کننده های هوا یا هواسازها دستگاه هایی هستند که برای ایجاد هوای مطبوع و جابجایی هوا در یک فضا استفاده می شوند. هواساز یا هوارسان (Air Handling Unit) دستگاهی است که برای آماده سازی و تامین هوای مورد نیاز فضاهای مختلف استفاده می شود. در واقع این سیستم ها جهت تامین جریان هوای مطبوع، سرمایش یا گرمایش، رطوبت زنی و تصفیه هوا مورد استفاده قرار می گیرند.

دستگاه های هوارسان جهت تامین سرمایش یا گرمایش هوا از کویل های سرد و گرم، برای رطوبت زنی دستگاه از رطوبت زن ها و جهت تصفیه هوا از فیلتر های مختلف با کاربرد های متفاوت استفاده می کنند.

انواع مختلف دستگاه های هواساز

واحد های انتقال هوا دارای اشکال و اندازه های مختلف هستند. آنها معمولاً به شکل فن، فیلتر و سیم پیچ محصور در یک جعبه بزرگ فلزی می باشند و از آن ها برای تهویه هوای داخل یک فضا استفاده می شود. دستگاه های کنترل هوا براساس دمش به دو دسته تک منطقه ای (Single zone) و چند منطقه ای (Multi zone) و بر اساس مکش هوا به دو دسته هواساز با هوای برگشتی (Return Air) و هواساز با هوای تازه (Full Fresh) و همچنین بالا زن و روبرو زن طبقه بندی می شوند.

هواساز صنعتی

از هواساز صنعتی در تهویه مطبوع انبار‌های بزرگ صنعتی‌، کارخانجات تولیدی بزرگ‌ و سوله‌ های صنعتی استفاده و بهره گیری می شودد. این فضا‌ها نیاز به گردش هوای زیادی برای تهویه مناسب دارند‌. در دستگاه های هواساز‌ صنعتی سیرکولاسیون هوا بالا است. به همین دلیل در این تجهیزات از فیلتر‌های متفاوتی استفاده شده تا از ورود انواع آلاینده های صنعتی به محیط جلوگیری شود و در کنار آن، در مصرف انرژی نیز صرفه‌ جویی گردد.

هوارسان آپارتمانی یا ساختمانی

این نوع تجهیزات برای تامین هوای مطبوع در ساختمان ‌ها‌، اماکن مسکونی و اداری و فضاهای آموزشی‌ مورد استفاده قرار می گیرند‌. هوارسان های نوع ساختمانی اغلب به رطوبت گیر و رطوبت زن مجهز هستند و درصد هوای بازگشتی به دستگاه در این نوع تجهیزات قابل کنترل است‌.

هواساز ایرواشر

این نوع دستگاه ها کویل سرمایشی ندارند و از طریق پاشش آب و عبور هوا از داخل آن و سرمایش تبخیری باعث کاهش دمای هوای محیط می شوند. ایرواشر ها صرفاً از یک بستر فیلتراسیون استفاده می کنند. با توجه به کاربری و رطوبت مورد نیاز این سیستم ها در سه کلاس 4، 6 و 8 طراحی و ساخته می شوند.

انواع دستگاه های کنترل هوا براساس مناطق هوادهی

این تجهیزات براساس مناطق هوادهی به دو دسته زیر تقسیم بندی می شود:

• دستگاه هواساز تک منطقه ای

این سیستم ها شامل یک کویل مرکزی داخلی هستند و مرکزی بودن این کویل سبب یکسانی دما در کلیه فضاها و اتاق ها می گردد. به همین دلیل هواساز های تک منطقه ای با نام های تک دما و یا سینگل زون نیز شناخته می شوند. امروزه استفاده از این نوع از تجهیزات به نسبت سایر هوارسان ها کمتر شده و معمولا برای سالن ها و یا سوله هایی که دما و فضای یکپارچه ای دارند مورد استفاده قرار می گیرند.

• دستگاه هوارسان چند منطقه ای

این نوع تجهیزات نیز دارای یک کویل مرکزی داخلی می باشند ولی از آنجایی که فضاهای جداگانه، دماهای متفاوتی نیاز دارند، در خروجی کانال هر فضا دمپر برقی و کویل گرمایشی و سرمایشی مجزا تعبیه می گردد. این نوع سیستم ها می توانند دما و سرعت باد مورد نیاز هر فضا را از طریق دمپر و کویل مجزایی که دارند، تنظیم کنند.

هواساز هایژنیک

هواساز های نوع هایژنیک در زمینه تهویه، فیلتراسیون، ایجاد فشار مثبت و کنترل دما در اتاق های تمیز کاربرد دارند. از دستگاه های هایژنیک در صنایع دارویی، نظامی، الکترونیکی، بیمارستان ها، پژوهشگاه ها و آزمایشگاه ها استفاده و بهره برداری می شود.

نحوه عملکرد واحد های انتقال هوا

دستگاه هواساز متشکل از یک فن است که هوا را از طریق فیلتر و از داخل مبدل حرارتی به داخل ساختمان منتقل می کند. برای انجام این کار، فن موجود در هندلر، هوا را از یک فضای بسته داخل ساختمان مانند دفتر، راهرو و کلاس بیرون می کشد. بیشتر دستگاه های کنترل هوا، مقداری هوای بیرون را نیز وارد محیط می کنند. این امر برای اطمینان از وجود هوای تازه و تمیز در فضا صورت می گیرد. برای جلوگیری از افزایش غلظت CO₂ و هوای کهنه، آوردن هوای تازه به یک فضا از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

هوای برگشتی و هوای تازه هر دو وارد بخشی از هواساز می شوند که باکس پلنیوم هوای مخلوط نامیده می شود. باکس پلنیوم هوای مخلوط محفظه ای است که دو جریان هوا را قبل از عبور از دستگاه کنترل هوا، با هم مخلوط می کند. سپس هوایی که وارد باکس پلنیوم شده است، از یک فیلتر عبور می کند. با عبور هوا از فیلتر، ذرات در فیلتر های دستگاه به دام می افتند و از جریان هوا حذف می شوند. فیلتراسیون هوا یکی از مشخصه های کلیدی دستگاه هواساز است، زیرا تمیز کردن و فیلتر کردن هوا می تواند به جلوگیری از تجمع ذرات در قطعات مکانیکی دستگاه کمک کند. وجود گرد و غبار در داخل اجزای تشکیل دهنده دستگاه می تواند باعث خرابی هندلر هوا شود و همچنین باعث از کار افتادن برخی قطعات گردد.

کیفیت هوای محیطی که در آن زندگی می کنید، می تواند شرایط مطبوعی را برای شما به ارمغان آورد. فیلتر های هوا، ذرات موجود در هوای ورودی به محیط مورد نظر را از بین می برند و کیفیت هوای بهتری را در فضا فراهم می کنند.

بخش هایی از سیستم هوارسان

قسمت های مختلف یک هوارسان شامل:

• بدنه دستگاه

بدنه دستگاه بیرونی ترین قسمت هوارسان است و وظیفه آن احاطه کردن تمام تجهیزات و قطعات است. بدنه دستگاه های هواساز معمولاً از کارخانه به صورت اسمبل شده و به صورت چند لایه عایق و گاهی اوقات به صورت ماژولار به دست مشتری می رسد. اصلی ترین وظایف بدنه دستگاه عبارت است از:

1. محافظت از تجهیزات و قطعات داخلی
2. جلوگیری از نفوذ یا نشت هوا و سایر سیالات
3. کاهش صدای ناشی از عملکرد قطعات مختلف درون دستگاه
4. محدود کردن تبادل حرارتی بین محیط و فضای داخلی دستگاه

• الکتروموتور

این قطعه تنها نیروی محرکه دستگاه محسوب می گردد. وظیفه اصلی الکتروموتور به حرکت در آوردن فن دستگاه می باشد. معمولاً این قطعات به کار رفته در واحد های انتقال هوا بین دو سرعت 1400 و 3000 دور بر دقیقه هستند که بسته به میزان مصرف می توان از اینورتر برای کنترل میزان سرعت فن استفاده کرد.

• فن (پروانه)

یکی از مهم ترین قطعات دستگاه هواساز، فن یا پروانه است. در تمامی واحد های انتقال هوا، سیستم جریان هوا به صورت مکانیکی صورت می گیرد و برای این فرآیند از یک یا چند فن سانتریفیوژی بکوارد یا فوروارد، فن ایرفویل سانتریفیوژی و فن آکسیال (محوری) استفاده می گردد. پروانه ها به کمک موتور الکتریکی که به پشت آن ها کوپل می شود، به حرکت در می آیند و سبب ایجاد جریان مکشی یا دمشی سیال می شوند. فن های هوارسان می توانند در اننها یا ابتدا دستگاه نصب شوند. نصب آن ها به نوع طراحی سیستم بستگی دارد. پروانه دستگاه های هواساز، تعیین کننده ظرفیت CFM یا حجم هوادهی دستگاه محسوب می شوند.

• کویل گرمایشی

این قطعات عموماً از متریال لوله مسی 5.8 اینچ با ضخامت 0.63 و 0.81 میلی متر طراحی و ساخته می شوند. کویل های گرمایشی از تعداد ردیف های 2 الی 8 ردیفه محاسبه شده و میزان تبادل حرارت در این کویل ها به مساحت آن ها بستگی دارد.

• کویل سرمایشی DX

این قطعات به دو دسته انبساط مستقیم هوا خنک و معمولی آب خنک، تقسیم بندی می شوند. این نوع کویل ها در سیستم های برودتی فصل تابستان استفاده می شوند. قطعات کویل های سرمایشی مانند نوع گرمایشی است با این تفاوت که می توان از لوله 3.8 اینچ مسی نیز در این نوع کویل ها استفاده کرد.

• فیلتر تصفیه کننده هوا

وظیفه اصلی فیلتر های هوا، تصفیه و پاکسازی هوا هنگام مکش از فضای داخلی جهت سیرکولاسیون و یا هوای تازه از خارج است. فیلتر تصفیه هوا یکی از اصلی ترین و اساسی ترین قطعات هواساز محسوب می گردد. این فیلتر ها تأثیر مستقیمی بر کیفیت هوای خروجی از واحد های انتقال هوا دارند. فیلتر ها را می توان به چند دسته تقسیم کرد که عبارتند از: پیش فیلتر ها، فیلتر کربن اکتیو، فیلتر کیسه ای، فلزی، هپا، ایپا، اولپا، پلیتد، روغنی و شیمیایی.

• دمپر ها (دریچه های ورودی هوا)

دمپر تیغه ای ثابت و دمپر آلومینیومی متحرک، دو نوع رایج دریچه های ورودی هوا، در واحد های انتقال هوا محسوب می شوند. وظیفه اصلی این قطعات، کنترل میزان حجم ورودی هوا و سرعت حرکت سیال درون انواع هواساز است.

• رطوبت‌ گیر و رطوبت زن

در هواساز ها، از رطوبت گیر جهت جداسازی رطوبت از هوای مرطوب ورودی به دستگاه استفاده می شود. معمولاً این قطعات باید با توجه به کارایی حداقل 99.9 درصدی در زمینه جداسازی رطوبت انتخاب شوند در غیر این صورت نمی توانند اثر مطلوبی بر کیفیت هوا داشته باشند. در انواع دستگاه های تهویه مطبوع این قطعات را از ورقه های فولادی ضد زنگ طراحی و تولید می کنند. همچنین از رطوبت ‌زن جهت تنظیم میزان رطوبت محیط استفاده می گردد.

روش های مختلفی از سیستم رطوبت زنی در واحد های انتقال هوا وجود دارند که هر یک با توجه به شرایط طراحی دستگاه، مورد استفاده و بهره برداری قرار می گیرند. این روش ها شامل: تبخیری، اسپری آب، بخارساز، رسانشی و اولتراسونیک می باشند.

کاربرد های دستگاه

از جمله کاربرد های واحد های هواساز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• رستوران ها
• تالار های پذیرایی
• هتل ها و مراکز تفریحی
• بیمارستان ها و مراکز درمانی
• کارخانه و کارگاه های صنعتی
• سالن های سمینار ها و اجتماعات
• دانشگاه ها و مراکز آموزشی
• سالن های ورزشی

مزیت های دستگاه

از جمله مزایای هوارسانی که متناسب با محیط انتخاب شده باشد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مستقل بودن تهویه مطبوع هر واحد آپارتمان از مزیت های اصلی سیستم محسوب می گردد.
• جهت کنترل بهتر دستگاه می توان از ریموت کنترل از راه دور استفاده کرد.
• برخی از مدل های دستگاه هواساز مجهز به کنترل هوشمند هستند.
• دستگاه کنترل هوا با توجه به سیستم فیلتراسیونی که در آن ها به کار رفته است هوای تازه و بدون هرگونه آلاینده را در محیط مورد نظر توزیع می کند.
• این دستگاه ها بر خلاف فن کویل ها قادرند هم هوای تازه به داخل مکش و پخش کند و هم هوای داخل را به جریان در بیاورد.
• در فضاهای وسیع تر می توان یک هوارسان در یک مکان مناسب قرار داد و از آنجا به فضای کوچک تر کانال کشی کرد.
• برخی از واحد های انتقال هوا از چندین لایه فیلتر برای تولید هوای پاک تر استفاده می کنند.
• به دلیل نصب این دستگاه ها بر روی پشت بام، فضای خانه اشغال نمی شود.
• این سیستم ها نصب و راه اندازی آسانی دارند. همچنین تعمیرات و نگهداری آسان آن ها سبب شده تا در اکثر ساختمان ها از این دستگاه ها استفاده گردد.
• هزینه های مصرفی دستگاه هواساز بسیار پایین است.

محل نصب دستگاه هواساز در ساختمان

هواساز ها معمولاً در پشت بام ساختمان ها قرار می گیرند و یا در یک منطقه مشخص در یک ساختمان نصب و راه اندازی می شوند. جهت نصب صحیح دستگاه بهتر است راه اندازی چنین سیستم هایی را به متخصصین این زمینه بسپارید که با بهترین کیفیت ممکن این کار را برای شما انجام دهند. هزینه نصب این تجهیزات به شرایط محل نصب دستگاه، حجم هوادهی مورد نیاز و همچنین ابعاد دستگاه و نوع فیلتر هایی که قرار است استفاده شوند و وجود یا عدم وجود سیستم رطوبتی و رطوبت زدایی بستگی دارد.

قیمت هواساز

قیمت هواساز ها معمولا براساس کمیت دبی حجمی با واحد CFM بیان می گردد. در تعیین قیمت این واحد های انتقال هوا عوامل متعددی دخیل هستند. قیمت نهایی این دستگاه ها تا حد زیادی به عوامل زیر بستگی دارد:

• نوع و مدل دستگاه
• برند تولید کننده
• مشخصات فنی دستگاه
• کیفیت مواد اولیه به کار رفته در قطعات
• نوع طراحی و کاربرد هواساز
• جنس بدنه
• نوع و تعداد کویل ها
• نوع رطوبت گیر و رطوبت زن
• فیلتر های مورد استفاده
• ظرفیت برودتی و حرارتی سیستم
• توان مصرفی دستگاه
• سایر امکانات جانبی
• مدت زمان گارانتی و ضمانت نامه دستگاه و همچنین خدمات پس از فروش
• نو و دست دوم بودن دستگاه
• نوسانات قیمت ارز

برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره در خصوص انواع دستگاه های هواساز با کارشناسان و مشاوران مجموعه تهویه یکتا تماس حاصل فرمایید.